Τι θα δείτε:

Αγγεία των ύστερων μυκηναϊκών χρόνων (1300-1050 π.Χ.) από το Σπήλαιο Πόλης και από τον μυκηναϊκό οικισμό των Τριών Λαγκάδων Σταυρού. (Προθήκη 2).

Τμήματα από τους χάλκινους γεωμετρικούς τρίποδες που ανακαλύφθηκαν στο λατρευτικό Σπήλαιο της Πόλης (9ος-8ος αιώνας π.Χ.). Συνολικά βρέθηκαν και εκτίθενται τμήματα από τουλάχιστον δώδεκα τρίποδες, αριστοτεχνικής κατασκευής. Τα τμήματα αυτά προέρχονται από λαβές, προσαρτήματα λαβών, σκέλη και λέβητες. Οι λαβές έχουν περίτεχνη διακόσμηση με γεωμετρικά σχήματα και φέρουν ειδώλια ανδρικών μορφών, αλόγων, λιονταριών. Τα σκέλη είναι διακοσμημένα με γεωμετρικά σχέδια, ενώ σε έναν τρίποδα φέρουν τροχούς για την ευκολότερη μετακίνηση του σκεύους.

Οι τρίποδες ήταν σκεύη μη χρηστικού χαρακτήρα, που συνήθως αποτελούσαν έπαθλα αθλητικών αγώνων που εν συνεχεία οι νικητές συνήθιζαν να αφιερώνουν σε μεγάλα ιερά. Σε χώρους λατρείας τριποδικοί λέβητες αφιερώνονται από τον 9ο αιώνα π.Χ. και κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. αποτελούσαν πλέον τα πιο προσφιλή, συνήθη, λαμπρά και –λόγω του μεγέθους τους– εντυπωσιακά αναθήματα σε όλα τα μεγάλα ελληνικά ιερά: Ολυμπία, Ακρόπολη Αθηνών, Δελφοί, Δωδώνη, Δήλος. Οι δώδεκα χάλκινοι τρίποδες, σε συνδυασμό με το ανάγλυφο και τις επιγραφές των Νυμφών (παρακάτω), παραπέμπουν στο εδάφιο της Οδύσσειας όπου οι Φαίακες δώρισαν στον Οδυσσέα δώδεκα χάλκινους τρίποδες, τους οποίους ο ήρωας μετά την επιστροφή του στην Ιθάκη τοποθέτησε στο παραθαλάσσιο σπήλαιο όπου λατρεύονταν οι Νύμφες [1] . (Προθήκη 4).
 

Σημαντικό ανάγλυφο του τέλους του 6ου αιώνα π.Χ. με παράσταση Νυμφών που χορεύουν, από το Σπήλαιο της Πόλης. Το εύρημα αυτό, σε συνδυασμό με τα τέσσερα όστρακα-αφιερώματα με την επιγραφή «ταις νύμφαις» που βρέθηκαν στο Σπήλαιο της Πόλης, μαρτυρούν λατρεία των Νυμφών στο Σπήλαιο. (Προθήκη 6).

Θραύσμα πήλινης μάσκας του 2ου-1ου αιώνα π.Χ. πάνω στο οποίο είναι χαραγμένη η επιγραφή ΕΥΧΗΝ ΟΔΥCCΕΙ (= προσευχή στον Οδυσσέα), από το Σπήλαιο Πόλης. Η αναφορά στον Οδυσσέα αποτελεί μαρτυρία λατρείας του ήρωα στο συγκεκριμένο σπήλαιο και κατ’ επέκταση στην Ιθάκη. (Προθήκη 6).

Αφιερώματα του Σπηλαίου Πόλης. Εκτός από τους γεωμετρικούς τρίποδες, το ανάγλυφο των Νυμφών και το ΕΥΧΗΝ ΟΔΥCCΕΙ, πολλά ακόμα ευρήματα αναθηματικού χαρακτήρα υποδηλώνουν την ιερότητα του Σπηλαίου της Πόλης από τα πρωτογεωμετρικά έως τα ελληνιστικά τουλάχιστον χρόνια. Μεταξύ αυτών ιδιαίτερα σημαντικό είναι το πήλινο κορινθιακό πινάκιο με παράσταση πετεινού του 7ου αιώνα π.Χ. Στα αφιερώματα περιλαμβάνονται κορινθιακά αγγεία του 7ου και του 6ου αιώνα π.Χ., πήλινα και χάλκινα αγγεία των υστεροκλασικών χρόνων (4ος αιώνας π.Χ.), ελληνιστικά δείγματα κεραμικής και τερακότες αναθηματικού χαρακτήρα από τους αρχαϊκούς μέχρι τους ελληνιστικούς χρόνους. (Προθήκες 5-6).

Ημέρες λειτουργίας: καθημερινά εκτός Δευτέρας.
Ώρες λειτουργίας: 08:30-15:00.
Είσοδος ελεύθερη.
Τηλ.: 26740-31305, κιν.: 6945-840055.

Πηγές:
Πληροφοριακές πινακίδες Αρχαιολογικής Συλλογής Σταυρού.
Ανδρέα Σωτηρίου, Αναπληρωτή Προϊσταμένου ΛΕ΄ Ε.Π.Κ.Α., ανάρτηση με τίτλο: Αρχαιολογική Συλλογή Σταυρού Ιθάκης, διαδικτυακός τόπος: ΟΔΥΣΣΕΥΣ, Υπουργείο Πολιτισμού, 2012, http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=18741  
Μανόλη Ανδρόνικου, Ολυμπία, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., Αθήνα 2000.

[1] Οδ. ν 13-15, ν 19-22, ν 135-136, ν 217-218, ν 344-351, ν 366-371, θ 390.